bron: vvsport.be
Het meest voorkomende sportletsel is de enkelverzwikking: maar liefst 15% van de sportletsels is er één. Wanneer een gewricht omzwikt, dan kunnen de banden rondom het gewricht uitrekken of zelfs scheuren. Dit noemt men een verstuiking of verzwikking. Op de anatomische ilustratie hieronder kan je zien welke drie banden bij de enkelverzwikking schade oplopen. Het betreft de nummers 2, 3 en 4 aan de buitenzijde van de enkel. Deze drie banden maken samen met een aantal banden aan de binnenkant van de enkel deel uit van het gewrichtskapsel.
De enkelverstuiking wordt ingedeeld in drie graden, oplopend naar ernst.
- Graad 1: lichte oprekking en een geringe scheuring van hooguit 1 gewrichtsband, het betreft meestal band nummer 2. Zonodig is deskundige hulp gewenst
- Graad 2: twee banden en gewrichtskapsel zijn zodanig ingescheurd dat er teveel speling in het enkelgewricht ontstaat, het betreft meestal nummers 2 en 4. Deskundige hulp is gewenst
- Graad 3: de schade is hierbij zo groot dat het enkelgewricht volledig instabiel is, dan zijn alle drie vanden afgescheurd. Deskundige hulp is noodzakelijk.
- zwelling
- blauwe verkleuring
- pijn
- belemmering bij het strekken en/of buigen van het enkelgewricht
Pas de ICE-regel toe: koel met water, ijs of cold-pack gedurende 15-20 minuten. Leg altijd een doek tussen de huid en het ijs/cold-pack.
I = immobiliseren; zorg dat het lichaamsdeel niet beweegt of gebruikt wordt om op te steunen.
C = compressie; leg een drukverband aan.
E = elevatie; houdt het lichaamsdeel boven harthoogte.
Herhaal het koelen de eerste 48 uur enkele malen per dag. Raadpleeg een arts bij aanhoudende pijn, een botbreuk en/of ernstig bandletsel.
Laat bij een kneuzing of verstuiking een ondersteunende tape aanleggen door een opgeleide sportkinesitherapeut.
Revalidatie
Het tempo waarop je de revalidatie doorloopt is afhankelijk van de ernst van de blessure. Pijn of een hernieuwde zwelling zijn signalen om in de revalidatie een stapje terug te doen. Pijn of een hernieuwde zwelling zijn signalen om in de revalidatie een stapje terug te doen.
0-2 dagen
- Voorzie de enkel van een achterspalk, tape of brace
- Belast de enkel niet; het lopen met krukken voorkomt dat het volledige lichaamsgewicht op de enkel terecht komt
- Oefen lichtjes zittend met adhangend onderbeen het buigen en strekken van de enkel
- Steun, zoveel als de pijn toelaat, met behulp van kruk(ken) op het geblesseerde been
7-14 dagen
- Gebruik geen krukken meer
- Fiets of zwem dagelijks 5 - 30 minuten om de conditie op peul peil te houden
- Doe oefeningen om de lenigheid van de kuitspieren te bevorderen
15-21 dagen
- Doe looptraining op een vlakke niet, gladde ondergrond
- Tape de enkel in of draag een brace
- Doe oefeningen om de voet- en enkelspieren te versterken
- Blijf oefeningen doen om de leningheid van de kuitspieren te bevorderen
Vanaf dag 21
- Voer looptraining uit op oneffen terrein
- Breid de training uit met sprints-, loop-, stop-, schaatssprongen. Wanneer deze oefeningen geen problemen meer geven, kun je met de reguliere training meedoen.
Vanaf dag 28
- Pas bij voldoende fitheeid en coördinatievermogen kun je weer volledig deelnemen aan wedstrijden.
Preventieve maatregelen
- Goed steunend schoeisel verkleint de kans op enkelletsel.
- Versterking van de spierkracht en coördinatie van voet- en enkelspieren.
- Het tapen van gewrichten of een brace kan blessures voorkomen. Bij tapen worden er zodanig stroken tape aangelegd dat de gewrichtsbanden extra steun krijgen. Een brace heeft hetzelfde effect als een goed aangelegd tapeverband.
- Zorg voor een onbeperkte bewegingsuitslag van de enkel om de voet bij hardopen en springen weer goed te kunnen afwikkelen.
- Volledig herstel is de beste methode om herhaling te voorkomen. Revalidatie- en aangepaste trainingen bevorderen het herstel.